Podczas budowania domu wcale nie łatwym zadaniem jest samodzielne dobranie tynku do danej elewacji. Jeżeli chcesz położyć tynk własnoręcznie, musisz orientować się co do rodzajów, jakie są aktualnie dostępne i najbardziej popularne na rynku. Czym się charakteryzują i gdzie najlepiej jest stosować dane rodzaje tynku? Dowiesz się z poniższego artykułu!
Jak można podzielić tynk mineralny?
Oczywiście, tynki można dzielić na wiele rodzajów. Ich klasyfikacja jest zróżnicowana, ponieważ może odnosić się np. nie tylko do konkretnego typu, ale też zastosowania, nanoszenia czy przygotowania pod nie masy tynkarskiej. Jednakże, najbardziej popularnych wśród użytkowników jest aż dziewięć rodzajów tynku, zależnych od rodzaju zaprawy użytej do tynkowania. Mamy więc:
- tynk gipsowy
- tynk wapienny
- tynk cementowy
- tynk cementowo-wapienny
- tynk gipsowo-wapienny
- tynk gliniany
- tynk cementowo-gliniany
- tynk gliniano-gipsowy
- tynk gliniano-wapienny
Czym jest tynk gipsowy?
Tynk gipsowy wykonuje się z zaprawy bazującej na gipsie budowlanym albo tynkarskim. Dzięki niemu można więc uzyskać najbardziej gładką i równą powierzchnię. Tynk gipsowy umożliwia stworzenie dość korzystnego mikroklimatu w pomieszczeniu, bo posiada zdolności regulacji powietrza. Dodatkowo, tynk gipsowy:
- szybko schnie,
- wiąże się najszybciej ze wszystkich spoiw,
- wykazuje małą higroskopijność,
- ma niewielki opór dyfuzyjny pary wodnej,
- dobrze izoluje ciepło,
- można obrabiać go ręcznie,
- jest odporny na ogień.
Warto stosować tynk gipsowy do elewacji wewnątrz budynku, ponieważ jest mało odporny na wilgoć. Gdybyś zdecydował się jednak zastosować go na zewnątrz, mógłby zmienić swoje właściwości, a nawet się… odkształcić.
Właściwości tynku wapiennego
Tym, co wyróżnia tynk wapienny, jest wapno hydratyzowane jako podstawowy jego składnik. Bardzo łatwo się taki tynk urabia, a więc możesz szybko i w prosty sposób nadać mu pożądaną fakturę (np. kornika czy baranka, o czym pomówmy później). Mało tego, możesz zastosować go do większości mineralnych materiałów, jak pustaków czy cegieł. Nie ma też problemów z położeniem go na… stary tynk. Co jeszcze wyróżnia ten typ tynku? Otóż, tynk wapienny:
- -krótko się wiąże,
- dobrze przepuszcza parę wodną,
- wykazuje zdolność absorpcji wilgoci powietrza.
Ze względu na to, że zaprawy tego typu są mało odporne na zarysowania czy też uderzenia, lepiej jest stosować tynk wapienny do wnętrz mieszkań. Jeżeli wybrany tynk nie będzie posiadał np. domieszek podnoszących jego odporność na warunki atmosferyczne, nie stosuj go na zewnątrz budynku!
A tynki gipsowo-wapienne?
Do zaprawy gipsowej dodawane jest wapno, a więc niezabezpieczone elementy stalowe mają mniejsze szanse na zardzewienie czy też poprawia się ich wytrzymałość na wilgotność powietrza. Wapienno-gipsowe tynki wyglądają nieco ładniej od pozostałych. Poza tym, są bardziej wytrzymałe jeżeli chodzi uderzenia czy odkształcenia zwłaszcza, jak tynki wapienne.
Tynki cementowo-wapienne
Są odporne na działanie wilgoci, a także cechują się wyjątkową wytrzymałością mechaniczną. Mało tego, nie jest łatwo zatrzeć taki tynk. Jednak w przeciwieństwie do tynków gipsowych czy też wapiennych bądź nawet glinianych, cementowo- wapienny nie jest aż tak bardzo paro przepuszczalny. Można zatem z powodzeniem stosować go zarówno w pomieszczeniu, jak i na zewnątrz budynku ( w tym na starej cegle).Tynk cementowo-wapienny zazwyczaj występuje w postaci:
- drobnoziarnistej – ziarna do 1 mm,
- gruboziarnistej – ziarna powyżej 1 mm.
Kilka słów na temat tynku cementowego i cementowo-glinianego
Jest to rodzaju tynku, jaki należy zastosować w miejscu wymagającym dużej wytrzymałości od zaprawy. Jeżeli chcesz wykonać np. szczelną izolację w obszarze cokołu domu bądź w mokrym pomieszczeniu (jak łazienka czy kuchnia), możesz zdecydować się właśnie na tynk cementowy. Tynk cementowy słabo przepuszcza jednak parę wodną i jest dość kurczliwy.
Co do zaprawy cementowo-glinianej, wykazuje ona właściwości wodoszczelne i jest odporna na działanie słabych kwasów. Jest zatem bardziej wytrzymała, niż zaprawa cementowa. Tynk cementowo-gliniany urabia się łatwo, z kolei utwardza się on szybciej od zaprawy zarówno cementowej, jak i cementowo-wapiennej. Możesz więc zastosować owy rodzaj zarówno na zewnątrz budynku, jak i w środku.
Jakie zalety posiadają tynki gliniane?
Otóż, zaprawy gliniane są:
- dostępne w postaci suchych mieszanek tynkarskich,
- korzystnie wpływające na mikroklimat pomieszczeń,
- wchłaniające wilgoć z powietrza,
- zdolne do wiązania kurzu czy nieprzyjemnych zapachów z powietrza, a także szkodliwych substancji z powietrza (jak dym papierosowy).
Ponadto, tynk gipsowy podnosi znacznie komfort cieplny w danym budynku, ponieważ wykazuje zdolność do akumulacji i wypromieniowywania ciepła! Warto zatem stosować go zarówno do ogrzewania ściennego, jak i wysokotemperaturowego. Glina posiada też niską wilgotność równowagową w kontakcie z… drewnem – a więc wykazuje wobec niego ochronne właściwości. Zaprawa gliniana na zewnątrz elewacji domu będzie dobrym pomysłem – zwłaszcza, że dzięki niej podniesiesz odporność całego budynku na warunki atmosferyczne. A może chcesz zwiększyć odporność udarową zaprawy? Warto będzie zastosować do glinianego tynku różnego rodzaju dodatki, najlepiej pochodzenia… roślinnego (jak włókna roślinne).
„Baranek” i „kornik” – o co tu chodzi?
Baranek czy kornik to nazwy… struktury zaprawy tynkowej! To, czy na ścianie jest baranek albo kornik, zależy od wielkości ziarenek zawartych w tynku czy też jego ilości, a także sposobu nakładana masy tynkarskiej. I tak:
- baranek – dzięki niemu można uzyskać mniejsze lub większe grudki. Należy zacierać tynk w jedną stronę przy pomocy ruchów okrężnych.
- kornik – powstaje, gdy używać się będzie jednolitych oraz owalnych ziaren kruszywa. Należy je zacierać w specyficzne „rowki”, dowolnymi ruchami (poziomo, ukośnie, okrężnie i… jak tylko wolisz!).
Pamiętaj, żeby nie stosować tynku drobnoziarnistego (poniżej 1 mm) – inaczej żaden z powyższych efektów się… nie uda!